کراودفاندینگ (crowdfunding) چیست؟

کرادفاندینگ از دو بخش funding و crowd تشکیل شده است. در زبان فارسی به معنای تامین مالی جمعی ترجمه شده است. در واقع کرادفاندینگ شیوه جدیدی در جهت تامین تمام یا بخشی از سرمایه نقدی مورد نیاز برای شروع یا انجام یک فعالیت مشخص است. از سال ۲۰۰۶ در سطح جهانی به صورت رسمی مورد استفاده قرار گرفته است.
شیوه کار در روش سرمایه گذاری جمعی به این صورت است:
افراد مختلف جامعه با مشارکت های نقدی خود، برای پیشبرد یک هدف خاص؛ در بستر زیر ساخت های اینترنتی (پلتفرم کرادفاندینگ)، جذب می شوند.
متن قانونی قرارداد کرادفاندینگ بین دو طرف:
- پلتفرم کرادفاندینگ
- شخص متقاضی سرمایه
امضاء می شود.
این قرارداد نیز مانند سایر قراردادها دارای قسمت های مختلفی است؛ هر یک از طرفین نسبت به انجام آن باید تعهد لازم داشته باشند.
شما با استفاده از کرادفاندینگ می توانید رویای راه اندازی یک کسب و کار بودجه کم را به واقعیت تبدیل کنید.
در این مقاله به بررسی انواع مدل های کرادفاندینگ و ویژگی های آنها می پردازیم.
فواید کرادفاندینگ برای سرمایه گذاران
معمولا سرمایه گذاران کرادفاندینگ نسبت به طرح های سنتی سرمایه گذاری از جمله:
- خرید سکه
- املاک
- ارز
- خرید سهام شرکت ها
- حضور در صندوق های درآمد ثابت
- سپرده گذاری بانکی
مزایای متفاوتی ایجاد می کنند، که دسته بندی های زیر را می سازند:
دسترسی بهتر در تامین مالی جمعی
سرمایه گذاران خرید می توانند در کنار سرمایه گذاران نهادی در فرآیند کرادفاندینگ شرکت کنند. این موضوع به معنای دسترسی بیشتر و بهتر این روش سرمایه گذاری است.
در گذشته تنها گروهی از افراد حقوقی با قدرت ریسک بالا و سرمایه های هنگفت می توانستند وارد بازار سرمایه گذاری در کسب و کارها شوند؛ اما در حال حاضر همه افراد جامعه می توانند بدون دانش تخصصی مالی، با کمترین سرمایه وارد کسب و کارهای موفق شوند و به سود برسند.
تاثیرگذاری اجتماعی
زمانی که افراد مختلف بر روی کسب و کارها در تامین مالی جمعی سرمایه گذاری می کنند؛ محصولات یا خدمات ارائه شده از طرف کسب و کار تاثیرات مثبت اجتماعی در زندگی انسان ها می سازد.
امنیت و تضمین ها
فرصت های سرمایه گذاری در روش تامین مالی جمعی (کرادفاندینگ)، از زاوایای مختلف توسط متخصصین مورد بررسی قرار می گیرند.
در این بررسی های کارشناسی به عوامل مختلفی همچون:
- کارنامه اعتباری مدیران کسب و کار
- شناخت ریسک ها و میزان آن ها
- تطابق شرایط طرح با دستورالعمل های قانونی
پرداخته می شود.
در نهایت سرمایه گذاران اطلاعات کامل و معتبری برای بررسی فرصت های سرمایه گذاری در اختیار دارند و با خیال راحت وارد طرح های سرمایه گذاری جمعی می شوند.
نقش پلتفرمها در فرآیند کرادفاندینگ چیست؟
این امکانات در پلتفرم های تامین مالی جمعی در اختیار صاحبان طرح کسب و کار قرار می گیرد، تا بتوانند طرح های خود را معرفی کنند.
سپس طرح های معرفی شده در پلتفرم مورد بررسی اولیه قرار می گیرد. در صورت مطابقت با نتایج ارزیابی های مالی و فنی، تائیدیه نمایش در پلتفرم را می گیرد.
کاربران پلتفرم می توانند این طرح ها را مشاهده کنند و در صورت تمایل برای مشارکت، بخشی از سرمایه مورد نیاز طرح را تامین کنند.
با توجه به مدل پلتفرم، مدل های مختلفی برای کسب درآمد سرمایه گذاران تعریف می شوند:
- تامین مالی جمعی مبتنی بر اهدا
- تامین مالی مبتنی بر منافع
- سرمایه گذاری جمعی مبتنی بر پاداش
- یا متعهد شود که سرمایه های وی به همراه سود آن، طی شرایط مشخصی برگشت داده شود.
از دیگر دلایل موفقیت پلتفرم های تامین مالی جمعی می توان به حذف واسطه ها اشاره کرد.
واسطه بین درخواست کنندگان و تامین کنندگان منابع مالی، ابزارها و نهادهای پولی و مالی هستند. به معنای دیگر تامین کنندگان منابع خود را در اختیار آن ها قرار داده و ابزار و نهادها با مصلحت اندیشی خود، از آن ها در طرح های مختلف سرمایه گذاری می کنند.
در روش تامین مالی جمعی تنها رابط بین دو طرف که آن ها را به یکدیگر متصل می کند، پلتفرم ها هستند.
به طور کلی سرمایه گذار با توجه به طرح سرمایه گذاری انتخابی خود؛ به صورت کاملا مستقل از نهادهای مالی، نسبت به مشارکت خود تصمیم گیری می کند.
با این روش هم می توان تنوع بیشتری به سبد سرمایه گذاری داد و هم میزان ریسک را در بین دارایی ها تقسیم کرد.
با موفقیت در تامین سرمایه، اطلاعات کاملی از آخرین وضعیت اجرای فعالیت های مرتبط با طرح، از طریق صفحه پلتفرم در دسترس کاربران قرار می گیرد.
از جمله این اطلاعات:
- طرح با چه شرایطی تامین سرمایه شده است.
- سرمایه مورد نیاز آن چقدر بوده است.
- سرمایه گذاری طرح توسط چه افرادی صورت گرفته است و… اشاره کرد.
یکی از اصطلاحاتی که در حوزه تامین مالی به گوش بسیاری از افراد می رسد، سیاست همه یا هیچ شناخته می شود.
بر اساس این سیاست، اگر طرحی بتواند سرمایه مورد نیاز خود را طی یک زمان مشخص تامین کند؛ به موفقیت می رسد. در غیر این صورت از بخش تامین سرمایه خارج شده و سرمایه تمامی شرکت کنندگان به آن ها برگشت داده خواهد شد.
این سیاست موجب می شود تا متقاضیان تامین مالی جذب آن ها شده و سرمایه ای را اعلام کنند که با دریافت آن شاهد عملی شدن طرح شان شوند.
علاوه بر این در صورتی که حامیان فعلی ببینند که طرح از حمایت کامل برخوردار نشده؛ هنگام نزدیک شدن به زمان تامین، از دور خارج می شوند. حامیان طرح می توانند از این کار جلوگیری کنند.
این سیاست نقطه مقابل تامین مالی شناور است که در این روش هر میزان سرمایه مورد نیاز که تامین شود؛ در اختیار مجری قرار می گیرد، تا طرح خود را بر اساس آن پیش ببرد.
البته این دو سیاست با شکل های ترکیبی نیز قابل اجرا هستند.
علت موفقیت تامین مالی جمعی
یکی از دلایل موفقیت تامین مالی جمعی، اهمیت نقش رابطه گری به جای واسطه گری شناخته می شود.
در واقع نهادهای پولی و مالی و ابزارها واسط بین درخواست کنندگان و تامین کنندگان منابع مالی محسوب می شوند.
به معنای دیگر تامین کنندگان، منابع خود را در اختیار آن ها قرار داده و ابزار و نهادها با صلاحدید خود در طرح های مختلف سرمایه گذاری می کنند. البته در کرادفاندینگ، پلتفرم ها تنها رابط دو طرف بوده و آن ها را به یکدیگر متصل می کند.
به طور کلی خود سرمایه گذار مشخص می کند سرمایه اش را به کدام شخص بدهد و ریسک آن را به تنهایی بر عهده می گیرد.
در دنیای تجارت رابطه گری به معنای اقتصاد مشارکتی است و تنها هدف آن حذف واسطه هاست.
گسترش این روش سرمایه گذاری موجب شده است که دانشگاه MIT تامین مالی جمعی را از فناوری های برتر جهان معرفی کند.
سازمان بین المللی کار نیز معتقد است که تامین مالی جمعی می تواند با واقعیت بخشی به فعالیت های اجتماعی و کارآفرینانه، سرعت بخش توسعه اقتصاد محلی باشد و همچنین با ایجاد شغل، فقر را در جامعه کاهش دهد.
شناخت انواع مدل های تامین مالی جمعی
در این بخش به انواع روش های تامین مالی جمعی اشاره می کنیم.
تامین مالی جمعی بر مبنای اهدا
تاثیر مثبت اجتماعی در واقع همان چیزی است که در این روش به عنوان سود یا درآمد به افراد تعلق می گیرد.
بسیاری از کسب و کارهای مردم نهاد و استارت آپ ها از این روش برای تامین نیاز مالی پروژه های بشر دوستانه استفاده می کنند. در برخی مواقع مراکز خیریه نیز وارد فضای کرادفاندینگ شده و نیازهای مددجویان را در قالب پروژه های نیکوکاری و کمک به زیرساخت تامین مالی جمعی می کنند.
معمولا سود مشارکت در این طرح ها معنوی و اجتماعی است. در ایران پلتفرم های مختلفی بر مبنای اهداء با اهداف خیریه ایجاد شده است.
سرمایه گذاری جمعی بر مبنای پاداش
در روش سرمایه گذاری جمعی بر مبنای پاداش، مدیران کسب و کار برای تشکر از زحمات سرمایه گذاران یک پاداش فیزیکی در نظر گرفته می گیرند.
به عنوان مثال: زمانی که ما بر روی طرح توسعه یک کیف پول سخت افزاری سرمایه گذاری کنیم؛ مدیران پروژه پس از جمع آوری سرمایه و توسعه کیف پول، یک عدد از محصول نهایی را به عنوان تشکر برای ما ارسال می کنند.
سود شراکت در این طرح ها معمولا به صورت کالا یا محصول به سرمایه گذاران داده می شود. البته این روش در ایران کاربردی نیست.
تامین مالی بر مبنای منافع
برخی اوقات مدیران کسب و کارها، سرمایه گذاران را در منافع کسب و کار شریک می کنند.
در واقع شراکت در منافع یا از طریق دادن سهام کسب و کار صورت می گیرد یا از طریق، دادن بخشی از سود یا درآمد طرح مشخص.
معمولا شریک شدن سهام کل یک کسب و کار در بین استارت آپ ها رواج دارد و ریسک آن بیشتر از سایر روش های دیگر سرمایه گذاری جمعی به شمار می رود. البته بسیاری از استارت آپ های جهان با این روش به موفقیت رسیده و رشد کرده اند.
جمع بندی پایانی
در این مقاله به شناخت کرادفاندینگ و تمامی نکات مهم در این زمینه اشاره شد. تا بتوانید به کمک آن به سود دهی برسید و سرمایه مورد نیاز برای توسعه کسب و کار خود را به دست آورید.
پلتفرم های کرادفاندینگ با مجوز رسمی در ایران شکل گرفته اند و شرایطی را ایجاد کرده اند تا افراد زیادی با میزان سرمایه دلخواه خود در طرح های مختلف سرمایه گذاری کرده و به سود مالی دست یابند.
در نهایت فراموش نکنید که این مدل سرمایه گذاری موجب جلب رضایت بسیاری از سرمایه گذاران و سرمایه پذیران شده است.





